CBDC: Denetimde Yeni Evre

Kâğıt paralardan, kartlardan ve mobil ödemelerden kripto paralara ve son zamanlarda Merkez Bankası Dijital Para Birimlerine (CBDC) geçişle dünya, finans teknolojisinde dönüm noktalarına şahit oluyor.

Yeni nesil ödeme hizmetleri kalıcı olarak piyasaya sunulmuş durumda ve bunlar merkez bankalarının ve finans kuruluşlarının geleneksel ödeme sistemlerine ve işlemlerine meydan okuyor. "Merkez Bankası Dijital Para Birimi'nin özü değişimde yatıyor: değişime açık olmak, değişimi kabullenmek, değişimi şekillendirmek." Uluslararası Para Fonu Başkanı Christine Lagarde, 2018 Singapur Fintek Festivali'nde yaptığı ve merkez bankalarını CBDC sunmaktaki rollerinin önemini tekrar değerlendirmeye çağırdığı sarih konuşmada bunları söyledi.

2018'in ikinci yarısında Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) yetki alanları toplamda dünya nüfusunun yaklaşık % 80'ini kaplayan 63 merkez bankasının içinde bulunduğu bir anket düzenledi. Anket sonuçlarına göre katılımcıların yüzde 70'i halihazırda CBDC'ler üzerinde çalışıyor ya da çalışmayı planlıyor. Bunların neredeyse yarısı yeni teknolojileri test etmek için kavram kanıtlama faaliyetlerine geçmiş vaziyette, bu durum 2017 anketine göre yüzde 15'lik bir artış olduğunu gösteriyor.

2020'de BIS, 66 merkez bankasının içinde bulunduğu bir anket e dayanan yeni bir makale yayınladı, ankete göre (2018'deki yüzde 70'lik oran artarak) katılımcı merkez bankalarının yüzde 80'i CBDC'ler üzerinde çalışıyor ve bunların yarısı toptan ve genel amaçlı uygulamalar düşünüyor. Buna ek olarak, merkez bankalarının yüzde 40'ı kavramsal araştırmadan denemeye ve kavram kanıtlamaya geçti ve yüzde 10'u pilot projeler geliştirdi.

Görünen o ki merkez bankalarının CBDC basmayı ayrıntılı biçimde değerlendirme zamanı geldi. Dünya çapında merkez bankaları artık araştırma aşamasına ulaşıyor ve CBDC ve getirlerini daha derinden kavrıyorlar. CBDC'nin finansal katılımı ve bütünlüğü teşvik etmenin yanı sıra ödeme güvenliği ve etkinliğini arttırma konusundaki kapasiteleri artık merkez bankalarının dikkatini çekmiş durumda, bununla birlikte önerilen uygulama modelleri yelpazesi her ekonomide hâlâ kendine has ve belirsiz.

ProgressSoft’un CBDC Sistem Mimarı, Othman Darwish, merkez bankalarının "CBDC uygulamalarının kapsamını ayrıntılı bir biçimde incelemeleri ve toptan CBDC'lerle genel amaçlı CBDC'lerin birbirlerine kıyasla halkın bireysel ödemeler ekosistemine olan etkisini belirlemeleri gerektiğini vurguluyor." Buna ek olarak şunu söylüyor: "CBDC, sadece diğer merkez bankalarıyla değil merkez bankalarına duruma göre bilgi verebilecek çözüm sağlayıcıları ve dijital para birimi uzmanları ile birlikte dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gereken birçok neticesi bulunan yıkıcı bir teknolojidir."

Bu istikamette ProgressSoft'un Blok Zinciri tabanlı Merkez Bankası Dijital Para Birimi çözümü, PS-CBDC, gelişmiş bir çözüm olmanın getirdiği anahtar özellikler olan modülerlik, otomatik ölçeklenebilirlik, açık entegratörler ve yerleşik akıllı sözleşmeler ile bütün merkez bankası amaçlarını ve bireysel uygulama stratejilerini yerine getirmek için tasarlanmıştır. Bu çözüm, gelişmiş blok zinciri teknolojisi üzerine inşa edilen ve itibari parayla değişim oranını bire bir olarak sürdüren yapısı itibariyle güvenli izin verilmiş bir dijital para birimidir. PS-CBDC, merkez bankalarına anında değer aktarımı, ödeme güvenliği, finansal bütünlük, finansal kapsayıcılık ve finans piyasasının izlenmesi faydalarını sağlayan basma, değerleme, mutabakat ve kişiden kişiye yurt içi ve sınır ötesi ödemeleri dikkate alan dört ana modülden oluşmaktadır. Bunlara ek olarak çözüm, kara para aklamayı önlemenin ve terörizm finansmanıyla mücadelenin uygulanmasını geliştirir ve bankalar arası mutabakattan ve perakende ve bireysel ödemelerden kimlik yönetimine bir çok kullanım senaryosu sağlar.

ProgressSoft, merkez bankalarına PS-CBDC çözümünün yanı sıra kapsamlı vaka çalışmaları, danışmanlık hizmetleri ve yeni ürün önerileri sunmak için büyük emek ve kaynak harcamakta ve dünya çapında tanınmış uzmanlarıyla ve danışmanlarıyla görüşmektedir. ProgressSoft, bu yıkıcı yenilik ve sonuçları hakkında daha derin bilgiye sahip olunmasına yardımcı olmak amacıyla merkez bankaları için CBDC çözümünü sandbox ortamında çalıştırmaya artık hazır durumdadır.