ISO 20022'ye Geçiş Yaklaşımları ve Stratejileri

ISO 20022, yüksek değerli ödeme sistemlerinden (HVP'ler) ve düşük değerli ödeme sistemlerinden (LVP'ler) menkul kıymetler ve döviz (FX) piyasalarına kadar bütün dünyada ödeme piyasası altyapıları (MI'ler) için öne çıkan mesajlaşma standardı olmuştur. Ayrıca, son zamanlarda yerel ve uluslararası ödemeler arasında birlikte çalışabilirliği uyumlu hale getirmek ve müşteriler için tutarlı bir deneyim sunmak için dünya çapında sınır ötesi ödemeler için küresel bir standart haline gelmiştir.

Cross-Border Payments and Reporting Plus (CBPR+) (Sınır Ötesi Ödeme ve Raporlama) spesifikasyonu, mesajlardaki taraf bilgilerinin (ödeyen ve alacaklı) daha fazla zenginleştirilmesine ve daha etkili biçimde kara parayı önleme ve yaptırım takibine izin verecek şekilde SWIFT ağında sınır ötesi ödemeler ve nakit beyanı için ISO 20022 kullanım kılavuzlarını tanımlamak üzere oluşturulmuştur. Bu oranda veri içermesi sebebiyle mevcut sunulan hizmetlerin genişletilmesine imkan tanıyacak daha üstün kalite ve kabiliyetler elde edilir.

Finans kuruluşlarının, sistemlerini aşağıdaki şartları gerçekleştirecek şekilde düzenlemesi gerektiğinden ISO 20022'nin bütün avantajlarıyla birlikte mevcut eski MT standartlarından yeni MX standartlarına geçişte yüksek seviyede bir karmaşıklık görülür:

1. Yeni CBPR+ mesaj formatını, hizmetini ve iş akışını benimsemek
2. CBPR+ mesaj ilkelerini desteklemek için ödeme ve havale bilgilerini genişletmek
3. Ürün sunma döngülerini hem yeni hem de taşınan sistemler için kılavuz güncellemeleriyle uyumlu hale getirerek ISO 20022'ye geçiş sürecini uyumlu hale getirmek
4. Eski MT standardıyla bir arada bulunmak
5. Mecburi üç yıllık birlikte bulunma dönemine (2022 – 2025) riayet etmek
6. CBPR+ tarafından etkilenen sistemlerdeki gerekli değişiklikleri tekrar gözden geçirip değerlendirmek

Üç yıllık geçiş dönemi, hem sınır ötesi MX hem de MT standartları arasında bir arada bulunma dönemi olacak ve bu sürenin tamamlanmasıyla SWIFT, uluslararası ödemeler için MT formatını kullanımdan kaldıracaktır.

Bu dönemde, finans kuruluşları etkilenen sistemlerini kademeli olarak CBPR+'ya taşımalı, hem standartları hem de ilgili iş akışlarını uygulamalı ve alıcı taraftaki geçiş durumuna göre mesajları nasıl gönderileceklerine karar vermelidir.

Peki, finans kuruluşları bu karşılaşmaları nasıl çözebilir ve mümkün olduğunca sorunsuz bir şekilde ISO 20022'ye nasıl geçebilir?

Finans kuruluşları, her sistem için değerlendirme sonuçlarına ve yol haritasına göre ödeme sistemleri için bir veya daha fazla geçiş yaklaşımı seçebilir. Bu yaklaşımlar şunlardır:

1. Özel Çeviri Yaklaşımı: Gelen MX mesajlarını eşdeğer eski MT formatlarına, giden MT mesajlarını eşdeğer MX formatlarına dönüştürür ve gerekli raporlama ve onay mesajlarını destekler.
   
   Avantajları: Mevcut ödeme sisteminde asgariden sıfıra kadar değişiklikte bulunur ve ISO 20022'nin yerel desteğine yönelik bir ara aşama olarak kabul edilir
   
   Dezavantajları: Eski kabiliyetlerle eşleştirildikleri için yeni mevcut sistemi ISO 20022 fonksiyonlarını sunarak geliştirmez.
   
   
   
2. Yerel Uygulama: ISO 20022'nin tüm zenginliğini benimser.
   
   Avantajları: Pazara ve müşterilere ek ve geliştirilmiş hizmetler sunar
   
   Dezavantajları: Kayda değer bir yatırım gerektirir ve eski/değiştirmesi zor sistemlerdeki değişikliklere uyarlanması için önemli miktarda zaman ve çaba gerektirebilir
   
   
   
3. Hibrit Yaklaşım: Finansal kuruluşun CBPR+ mesajlarının bir alt kümesini özel bir çevirici kullanarak ve diğer mesajları yerel CBPR+/ISO 20022 uygulamasını kullanarak taşımayı seçebildiği CBPR+'nın daha sorunsuz bir şekilde benimsenmesini sağlar.
   
   Bu yaklaşımı kullanarak finans kurumu, CBPR+ mesajlarından herhangi birinin özel çeviriciden yerel uygulamaya ne zaman aktarılacağına kurumun sistem değerlendirmesine ve öncelikli yol haritasına göre karar verebilecektir.
   
   Avantajları: CBPR+'nın hızlı bir şekilde benimsenmesi ve yorucu son tarihler ve tam sistem geçişi gerekmeden yerel CBPR+'ya yükseltme esnekliği. Bu, bir arada bulunma döneminde kademeli olarak CBPR+'ya geçiş yapan finansal kuruluşlar için tercih edilen yaklaşımdır
   
   Dezavantajları: Üretim ortamında geçici ve yerel yaklaşımları aynı anda kullanmak sistem yöneticileri ve operatörler için zorlayıcı olabilir
   
   
   
4. Merkezi Ödeme Merkezi Düzenleyici: Finans kuruluşunun arka uç sistemleri ile SWIFT ağı arasında bir aracı görevi gören ve yeni ek özelliklerle birlikte yukarıda belirtilen yaklaşımları destekler
   
   Avantajları: Finans kuruluşunu ödeme ortamının en iyi uygulamalarıyla uyumlu hale getirir ve CBPR+ kılavuz ilkelerinin, zenginliğinin ve güncellemelerinin sorunsuz bir şekilde benimsenmesini kolaylaştırır. Diğer sistemleri etkilemeden Visa Direct, Ripple ve Mastercard Send gibi farklı ödeme kanallarının ve servislerinin kullanılmasına da imkan sağlayabilir
   
   Dezavantajları: Kuruluş içinde birden fazla etkilenen finansal sistemin olması veya değiştirilmesi zor bir sisteme sahip olunması durumunda bu yaklaşım tercih edilir. Bu tür bir çözümün maliyeti genellikle diğer seçeneklerden daha yüksektir ve her sistemin değerlendirme aşamasında maliyet/değer analizinin bir parçası olarak düşünülmelidir.
   
   
   
5. Çok Kiracılı Kurumsal Merkez: Yerel piyasa altyapı kuralları ve düzenlemelerini ele alma yeteneği ile farklı bölgelerdeki finans kuruluşları, yan kuruluşlar, şubeler ve ofisler için merkezi bir platform görevi görür.
   
   Bu yaklaşım aynı zamanda, finans kuruluşlarının hizmete abone olabileceği ve entegrasyonlarını özelleştirebileceği merkez bankaları ve/veya merkezi bir servis tarafından birden fazla finans kuruluşuna hizmet verme ve yönetme kabiliyeti de sunar.
   
   Avantajları: Merkezi ödeme merkezi yaklaşımında belirtilen avantajlara ek olarak, çok kiracılı kurumsal merkez, sistem maliyetlerini birden çok uygulama arasında paylaşma kabiliyetinden yararlanır ve gelişmiş izleme/raporlama imkanlarına sahip merkezi bir otorite sağlar. Ayrıca yeni ödeme yöntemlerinin ve güncellemelerin benimsenmesini de hızlandırır
   
   Dezavantajları: Merkezi servis sağlayıcısının yüklendiği yüksek maliyet ve operasyonel çaba
   
   
   

Yukarıdaki geçiş yaklaşımlarına ek olarak, sistemler ayrıca her bir bireysel talebi ve gereksinimi karşılamak için bir veya daha fazla yaygınlaştırma stratejisini desteklemelidir. Bu uygulama stratejileri şunlardır:

1. Çok Kademeli Uygulama: Bir seferde seçilen bir özellik ve mesaj alt kümesini kullanıma sunma kabiliyetiyle bu strateji, desteklenen birçok türde ödeme mesajına sahip büyük sistemler için faydalı olabilir.
2. Tek Kademeli Uygulama (Büyük Patlama Uygulaması): Bu tercih, halihazırda ISO 20022 mesajlarını destekleyen ve/veya CBPR+'ya geçişin çok fazla çaba gerektirmediği sistemler için uygun olabilir ve en iyi özel çevirilere veya merkezi ödeme merkezine geçiş yaklaşımlarına uyar. Sistem değerlendirmesi ve kuruluşun risk iştahı bu yola bu yaklaşımın devam edilmesinde büyük rol oynamaktadır
3. Kanarya Sürümü: Bu strateji, yeni CBPR+ ile ilgili değişikliklerin riskini azaltmak için tüm kullanıcılara ve altyapıya dağıtmadan önce değişiklikleri küçük bir kullanıcı/trafik alt kümesinde kullanıma sunar
4. Uyumlaştırılmış Uygulama: Bu stratejide, CBPR+ sistem sürüm döngüleri ve yol haritası, yeni CBPR+ yönergeleri sürümleri ve güncellemeleri ile uyumlu hale getirilmelidir

ProgressSoft Ödeme Merkezi (PS-PayHub):

ProgressSoft'un Ödeme Merkezi, tüm ödeme türlerini yöneten ve işlem yönetimi için tek bir düzenleyici olarak hareket eden gelişmiş, tam teşekküllü, modüler bir platformdur. Farklı ülke ve bölgelerde, yan kuruluşlarda ve ilgili finans kuruluşlarında bankaların bütün ödeme türlerini destekleyen tek bir merkezi kurumsal platform aracılığıyla çok kiracılı bir kurulum sunar. Ayrıca, PS-PayHub'ın modülerleştirilmiş ve eklenebilir mimarisi sayesinde sistem, bu blogda bahsedilen sunulan geçiş yaklaşımlarının ve kullanıma sunma stratejilerinin tamamını destekleyebilir.

Gelişmiş PS-PayHub platformu, finans kuruluşlarının, arka uç sistemlerinde asgariden sıfıra değişiklikle ISO 20022'ye geçişine yardımcı olan Cross-Border Payments and Reporting Plus (CBPR+) (Sınır Ötesi Ödeme ve Raporlama) için hazır çözümdür.